2023_GR_00106 - IOED Pajottenland-Zennevallei, ZENDER, component onroerend erfgoed - aansluiten dienstverlening - Goedkeuring

Door het wegvallen van de controle van het Agentschap Onroerend Erfgoed ligt de verantwoordelijkheid van het behoud van het niet-beschermd waardevol erfgoed bij het lokaal bestuur. Alle steden en gemeenten zijn sinds 2017 bevoegd voor het inventariseren van bouwkundig en landschappelijk erfgoed op hun grondgebied. Vanaf  1 januari 2023 krijgen alle steden en gemeenten de mogelijkheid hun inventarisgegevens zelf in te voeren op de Inventaris onroerend erfgoed. Deze opdracht kan opgenomen worden in samenspraak door en met de IOED.  Voor erkende onroerenderfgoedgemeenten is het een verplichting om dit erfgoed in hun gemeente te inventariseren. Andere steden en gemeenten nemen deze taak vooralsnog vrijblijvend op. Halle bevindt zich in dit laatste geval. Er is echter een tendens om het inventariseren progressief te decentraliseren. Dienaangaande stelt zich de urgente vraag of Halle als centrale stad in het Pajottenland tussen Dender en Zenne, deze rol niet als regiotrekker moet bestieren. Stad Halle beschikt momenteel niet over een actueel en geupdate inventaris betreffende landschappelijke elementen en gehelen, vastgesteld en beschermd onroerend erfgoed, een consequente archelogische inventaris. Een kerkenbeleidsplan voor het volledige grondgebied en alle parochies is eveneneens niet voorhanden. Kortom, op dit vlak ontbreekt een grondige en wetenschappelijke basis om beleid met visie en langlopende engagementen uit te rollen. Quo Vadis Halle?

-Kaart met aanduiding van de erkende onroerenderfgoedgemeenten in Vlaanderen

-Volgende gemeentes zijn aangesloten bij de onroerend erfgoedwerking van ZENDER: NW -rand Brussel

Affligem, Dilbeek, Roosdaal, Sint-Pieters-Leeuw enTernat

De stad Halle is reeds aangesloten bij de Cultuurregio Pajottenland & Zennevallei en maakt binnen de projectvereniging reeds gebruik van de diensten rond bovenlokale cultuur en cultureel erfgoed (cultureel erfgoedwerking : Den Ast; museum en archiveringswerking - Cultuurcentrum 't Vondel - bibliotheek) . Door ook gebruik te maken van de dienstverlening rond onroerend erfgoed, kan de stad efficiënter inzetten op een geïntegreerd erfgoedbeleid.  Door in te tekenen op de IOED neemt de Stad Halle een stedelijke voorbeeldrol op in de regio. Dit is niet onbelangrijk gezien de ons omringende aangesloten gemeenten op dit vlak reeds een duidelijk voorsprong maken inzake monumentenbeheer en ontsluiting ervan.

In het werkjaar 2023 wensen we reeds een beroep te doen op de onroerend erfgoeddienstverlening, in kader van de historische en publieksgerichte ontsluiting van de kapellen op het grondgebied.

Toetreding tot de IOED kan zorgen voor aanzienlijke financiële, inhoudelijke en thematische versterking in een streeksamenwerking rond bouwkundig en archeologisch erfgoed, monumenten en cultuurhistorische landschappen. Meerbepaald in functie van ons patrimonium kan vanuit de onroerend erfgoed-werking een effectieve ondersteuning geboden worden bij de opmaak van beheersplannen (maken van een inventaris en een historische studie alsook daaraan gekoppeld het opmaken van een waardekader, waarna de respectievelijke stadsdiensten bepaalde gebouwen kunnen laten registeren via een eenvoudig CBS-besluit als waardevol bij de provincie, waarna er vanuit de provincie ook middelen kunnen worden toegekend ifv behoud-en beheerswerken. Vanuit ZENDER worden geen subsidies voor onroerend erfgoed verstrekt, maar er is wel hulp voorzien bij de opmaak van subsidieaanvragen.

Een aansluiting bij een IOED biedt bijgevolg meerdere voordelen aan meerdere diensten binnen de stadswerking van Halle. 

De volgende diensten zijn/ of kunnen worden betrokken in de service die Zender voorziet; dit zal ook de interdisciplinaire samenwerking tussen de stadsdiensten bevorderen (geïntegreerde aanpak van erfgoed).

Algemene beleidsopvolging : nota’s college opmaken of aanzet daartoe, alle mogelijke actuele info verstrekken betreffende subsidies, decreten en dit vertalen naar de lokale werkingen

-Project en investeringsbureau ; 

1 < (her)bestemming van kerken begeleiden (reeds in orde gebracht ifv Sint Rochuskerk - andere parochiekerken met leegstand nog te bekijken)

2 < begraafplaatsen ; inventarisatie/ waardering/ beheersplan waardevolle graven -funerair erfgoed (verplicht)

3 < archeologische inventaris opmaken en zonebepaling geïmpacteerde sites die in aanmerking komen voor archeologisch onderzoek

-Openbaar domein ;

1 < monumenten; inventarisatie, beheersvisie 

2 < waardekader bepalen kleine landschappelijke elementen ism regionaal landschap

3< ontwikkelingsperspectieven op maat ifv ruimtelijke toekomstvisie ; waardekader bepalen grote landschappen: verdichting, te vrijwaren zones, strategische projectgebieden inplannen, visie op verlinting,   ism regionaal landschap

-Ruimtelijke ordening ;  adviesverlening via omgevingsloket

1 < waardekader gebouwen, registratie waardevolle gebouwen bij erfgoed ; ifv verstrekken vergunningen

2 < ontwikkelingsperspectieven op maat ifv ruimtelijke toekomstvisie ; waardekader bepalen grote landschappen: verdichting, te vrijwaren zones, strategische projectgebieden inplannen, visie op verlinting,   ism regionaal landschap

-Toeristische dienst ;

1 < uitwerking open monumentendag

2 < uitwerken wandelingen  in erfgoed app , actuele digitale ontsluiting van het Halse gebouwde erfgoed, sensibiliseren van publiek, zorgen voor meer participatie

Algemeen kan de stad zo ook inzetten op een betere digitale ontsluiting op conforme wijze van haar monumenten; op langere termijn behoren een digitale bibliotheek, adequate GIS kartering, aanbod op sociale media en deelname aan het QR-PZ project (uniforme QR-codes in het landschap van Pajottenland en Zennevallei integreren met verwijzing baar Wikipedia. Dit met als doel om erfgoed te ontsluiten met een interactieve aanpak).

Zender voorziet ook in kennisdeling (vormings- en infoavonden/ workshops en evenementen) met vrijwilligers die zich inzetten voor onroerend erfgoed, dit gebeurt al via de culturele erfgoedwerking waar stad Halle voor intekende, maar ook hier is een verdere geïntegreerde aanpak binnen de stad wenselijk.

Dit wordt meer en meer belangrijk door decentralisatie van het erfgoedgebeuren en overdracht ervan naar de lokale besturen. ZENDER kan een groeiend besef helpen streamen en een publiek erfgoedengagement  bevorderen en deels mee begeleiden en dit op schaal van kleine erfgoedelementen en kleine landschappelijke elementen: lokale besturen ontzorgen regionale overheden en vrijwilligers ontzorgen, op hun beurt, de lokale overheden als ideale beweging. Dit met het oog op structurele partnerschappen die een duurzame en kwaliteitsvolle werking rond erfgoed verzekeren.

Decreet Lokaal Bestuur van 15 februari 2018 en alle latere wijzigingen.

Decreet betreffende het onroerend erfgoed van 12 juli 2013 en latere wijzigingen. 

Onroerenderfgoedbesluit van 16 mei 2014. 

Decreet van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende erediensten en alle latere wijzingen.